Starten als freelancer? 5 essentiële tips

Wil jij de sprong wagen naar een leven als zelfstandige ondernemer? Klinken termen als ‘eigen baas’, ‘flexibele werkuren’ en ’thuiswerken’ je als muziek in de oren? Daar kan ik helemaal inkomen! Vijf jaar geleden maakte ik zelf de switch naar een statuut als freelancer, en ik heb er nog geen seconde spijt van gehad. Maar werken als freelancer gaat niet altijd zonder slag of stoot. Zéker niet in een onrustige economie zoals nu. Dus om je op weg te helpen geef ik je in dit artikel mijn vijf essentiële tips voor een vlotte start in het leven als freelancer!

1. Begin al vroeg met sparen

Wanneer je start als freelancer, is het al een hele klus om een volwaardig maandelijks inkomen op te bouwen. Sparen? Daar kan je enkel van dromen! ‘Financiële reserves’ en een ‘appeltje voor de dorst’ lijken (nog) niet voor jou weggelegd. Maar zo hoeft het niet te zijn. Ook al begin je klein, op den duur kan je toch al een mooie basis opbouwen. ‘Slow and steady wins the race’ is het juiste motto! Enkele praktische tips:

• Zet 1-5% van elke netto ontvangst op je spaarrekening.
• Rond iedere betaling af naar het vorige veelvoud van 5 en zet het verschil opzij.
• Bijvoorbeeld: je ontvangt netto € 53,20. Zet dan € 3,20 opzij.
• Maak een domiciliëring voor een makkelijk haalbaar bedrag (al is het maar € 10) naar je spaarrekening.
• Krijg je een onverwachte extra som? Zet de helft opzij en doe met de andere helft iets leuks.

Wacht dus niet tot het einde van de maand met het idee “Wat er dan over is, zet ik wel aan de kant”. Je zal dan namelijk zien dat er meestal niets meer over is om opzij te zetten. Maak van sparen een concreet item en plan het in je financiële agenda, net zoals je andere maandelijkse kosten. Bedragen van een paar euro kan je eigenlijk altijd wel missen (sla misschien die overheerlijke maar peperdure Latte Caramel een keertje over). Zet je iedere maand € 10 aan de kant? Dan heb je na enkele jaren wel een paar honderd euro waar je jezelf geen pijn voor moest doen. Naarmate je bedrijf groeit en je meer ruimte krijgt op financieel vlak, kan je je maandelijkse spaarbedrag verhogen. Neem bijvoorbeeld elk half jaar even de tijd voor een ‘spaarcheck‘.

• Hoeveel heb je tot nu toe gespaard?
• Heb je elke maand kunnen sparen?
• Was je maandelijkse bedrag makkelijk haalbaar?
• Heb je je spaargeld al moeten gebruiken of kon het ongestoord groeien?
• Is het mogelijk om je maandelijkse bedrag met € 5 of € 10 te verhogen?

Kom je tot de conclusie dat het niet elke maand mogelijk was om iets opzij te zetten? Schroef dan het bedrag terug naar een som die je echt ELKE maand kan missen. Dat werkt beter voor je motivatie dan de lat te hoog leggen en zo regelmatig je doel niet te halen.

Nog meer financiële tips nodig? Lees dan zeker mijn 7 financiële tips voor beginnende zelfstandigen!

2. Niet elke klant is een goede klant

Natuurlijk heb je na het starten met je freelance eenmanszaak niet altijd de mogelijkheid om kieskeurig te zijn wat opdrachtgevers betreft. Je bent misschien al blij met elk kruimeltje werk dat jouw kant op komt! Maar toch zijn er klanten waar je best niet zomaar ‘ja’ zegt, hoe krap bij kas je ook zit. Vaak voel je al vanaf de eerste communicatie dat er iets niet helemaal pluis is. Misschien is het slechts een buikgevoel, of misschien zijn er duidelijke tekenen. Enkele ‘red flags’ of voortekenen van een problematische klant:

• Ze willen niet (veel) betalen, maar beloven je referenties of meer werk en zeggen dat het een ‘kans is om ervaring op te doen’.
• Ze doen moeilijk over het betalen van een voorschot of vinden je prijzen veel te hoog.
• Ze vertellen je dat ze al 5 andere freelancers afgeblazen hebben omdat zij er ‘niets van konden’.
• Ze eisen een onhaalbaar snelle oplevering.
• Ze verwachten dat je 24/7 beschikbaar bent.
• …

Als je slechts een of twee van deze tekens ziet kan je nog proberen de klant op het rechte pad te brengen. Stel je voorwaarden en maak jouw manier van werken duidelijk. Werkt dat niet of zie je echt te veel red flags? Twijfel dan niet om deze kans aan je voorbij te laten gaan. Geloof me, je bespaart jezelf een heleboel hoofdpijn en stress.

3. Neem een boekhouder

Of je nu wil freelancen in hoofd- of bijberoep, een goede boekhouder is vanaf je opstart een absolute meerwaarde. Hij of zij doet namelijk veel meer dan enkel je belastingen en boekhouding. Mijn boekhouder hielp me bij het aanvragen van een btw-nummer bij de kruispuntbank, hij gaf me tips over welke ondernemingsvorm het best bij me past, hoe ik mijn correct tarief bepaal,… En ook nu kan ik steeds beroep doen op zijn expertise.

4. Bereid je zaak voor op een crisis

Als er één ding is dat ik als jonge ondernemer tijdens de coronacrisis heb geleerd, is het dat het essentieel is om je bedrijf zo goed als het kan voor te bereiden op noodsituaties. Een pandemie is trouwens niet de enige vorm van een crisis die jou en je zaak kan overkomen. Jijzelf of iemand in je naaste omgeving wordt ziek of heeft een ongeval, je vindt weken- of maandenlang niet genoeg opdrachten, je krijgt onverwachte hoge kosten, je sociale bijdragen worden verhoogd, door een dispuut met een klant moet je gerechtelijke stappen ondernemen, … Maar hoe kan je je zo goed mogelijk voorbereiden op het onverwachte? Wel, een goede financiële buffer (zie tip 1) zorgt al voor wat gerustheid. Hiermee kan je in het beste geval een bepaalde periode overbruggen en financiële problemen voorkomen. Verder is het verstandig om in periodes van overvloed vooruit te denken. Je hebt misschien deze maand wel genoeg werk, maar hoe zit het met volgende maand? En de maand daarna? Blijf actief naar opdrachten zoeken, ook al heb je het druk. Neem bijvoorbeeld als doelstelling dat je voor de komende maand 80% volzet bent en de maand daarop voor 60 à 70%. Zorg bovendien ook voor een stappenplan voor het geval dat je zelf werkonbekwaam wordt. Geef iemand die je vertrouwt toegang tot je laptop en/of kantoor en je belangrijke documenten. In geval van nood kan hij of zij dan je klanten op de hoogte brengen zodat zij niet opeens in de kou staan. Je kan daarnaast ook kiezen voor een verzekering gewaarborgd inkomen. Over verzekeringen gesproken; er zijn diverse formules om je te beschermen tegen schadeclaims, dure gerechtskosten, … Op deze pagina van sociaal verzekeringsfonds Xerius vind je een handig lijstje.

4. Bied meerdere diensten/producten aan

En dat omwille van twee redenen:

• Je zorgt zo voor meerdere bronnen van inkomsten (en dus een stabieler inkomen).
• Je hebt meer afwisseling in je werk.

Dus kan jij naast teksten schrijven ook prachtige foto’s maken? Of ben je daarnaast ook een heuse Instagram-expert? Vermeld dat dan op je profiel en zorg voor een aantrekkelijke website die je skills in de verf zet. Wil je nog een stapje verder? Creëer een product dat een passief inkomen voor je verdient. Enkele voorbeelden:

• Maak een online cursus over iets waar je een expert in bent.
• Open een webshop en verkoop via drop-shipping.
• Start een blog en laat Google advertenties plaatsen.
• Verkoop digitale producten zoals grafische ontwerpen, e-books, handige documenten, …

Ook al word je er waarschijnlijk niet rijk van, met een of meerdere bronnen van passief inkomen hoef je niet elke maand vanaf € 0 te starten. En wie weet kan je jezelf zo af en toe een vrij dagje gunnen!

Psst … Wil jij weten hoe je nu écht geniet van zo’n vrije dag? Hier vind je mijn acht tips.

5. Stel grenzen voor jezelf en je omgeving

De coronapandemie had volgens mij één voordeel (ja, dat heb ik net echt geschreven): thuiswerk wordt sindsdien veel serieuzer genomen. Voorheen werd er al wel eens lacherig gedaan over iemand die van thuis uit werkt en/of freelancer is: “Thuiswerken, dat is toch niet écht werken, hé? Je kan de hele dag gewoon in je pyjama zitten!” “En wanneer ga je weer op zoek naar een echte job?” Sinds Covid zijn heel wat van die vooroordelen de wereld uit geholpen. Veel mensen moesten plots van thuis uit werken en konden zo aan den lijve ondervinden dat zo’n home office niet altijd zo gezellig en relaxed is als ze dachten. Wonen en werken in dezelfde omgeving kan lastig worden als je het niet juist aanpakt. Voor je het weet wordt je dag een grote chaotische soep van werk en privé. Je kreeg al twee keer onverwacht bezoek over de vloer (want je bent toch thuis, hé!), de poetsvrouw/je kind/de hond rende net voor de 34ste keer door je Zoom-meeting en om half 3 in de namiddag nog in je pyjama hangen voelt opeens toch niet zo leuk als je hoopte. Oh ja, zei ik al dat elke verloren minuut ook een minuut zonder inkomen is? Goed plannen en grenzen stellen is dus essentieel als je productief wil blijven en niet gek wil worden.  Enkele praktische tips (jep, ik houd van lijstjes):

• Werk niet vanuit de zetel of aan de keukentafel. Zorg voor een afgebakende werkruimte in huis. Dat kan een aparte kamer zijn, maar ook een rustig hoekje waar jij je vaste werkplek van kan maken is prima. Zo is het makkelijker om mentaal tussen werk en privé te kunnen switchen.
• Stel een goed werkschema op. Verdeel je dag in een bepaald aantal blokken (bijvoorbeeld een blok per uur of halfuur). Plan dan een blok in voor vaste taken (zoals je website onderhouden of social media posts maken) en vul de overige blokken met opdrachten. Doe dit voor de huidige week en plan enkele weken vooruit zodat je steeds weet waar er nog ruimte is voor nieuwe dingen.
• Praat met je vrienden, familie, partner, … over je werk. Vaak beseffen mensen gewoonweg niet dat een kort bezoekje of babbeltje moeilijk is tijdens je werkuren. Sterker nog; vaak gaan mensen ervan uit dat jij helemaal geen werkuren hebt! Je bent toch je eigen baas? Maak hen dus duidelijk dat je wel degelijk vaste werkuren en deadlines hebt. Vertel er gerust ook bij dat onderbrekingen je uit je concentratie halen en je zo kostbare tijd (en geld) verliest.
• Neem voldoende rust. Pauzeer na maximaal twee uur doorwerken, en eet niet achter je laptop. Zorg tenslotte voor minstens één (liefst twee) volledig vrije dagen per week.

Dé oplossing voor de nadelen van thuiswerken? Ontdek hier mijn 5 tips!

Ben je met deze zes tips klaar om in je avontuur als zelfstandige freelancer te duiken en je ondernemingsnummer aan te vragen? Super! Wist je trouwens dat je als freelancer een stuk professioneler overkomt met een kwalitatieve website? Bij Karibu Design kan je in een handomdraai jouw website laten bouwen voor een zacht prijsje. Wil je weten hoelang het bouwen van zo’n site precies duurt? Dat verklap ik je in dit artikel. En als je straks een heuse stroom aan bezoekers op je website wil, gebruik je best de tips in dit artikel. Vond je dit een leuk artikel? Deel het dan via de knoppen hieronder en schrijf je in voor de nieuwsbrief om updates te krijgen!